TLU SA is bekommerd oor die groot onsekerheid wat deur die departement van Landbou, Grondhervorming en Landelike Ontwikkeling se beleidsomgewing oor tyd heen geskep is. Hierdie onsekerheid het weer navore gekom na die herpublisering van regulasies oor die uitvoer van sommige landbouprodukte na die Europese Unie (EU) en Brittanje in die Staatskoerant op 31 Oktober en 1 November 2023. Die ANC regering volhard reeds die afgelope 30 jaar op dieselfde vernietigende pad.
Die regulasies wat reeds sedert 2016 geld, bevestig TLU SA se talle waarskuwings oor die regering se onvermoë om die ekonomie te bestuur. Die ekonomiese samewerkingsooreenkoms tussen die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAOG) en die EU is deur beide partye op 10 Junie 2016 onderteken en het op 1 Oktober 2016 in werking getree. Hierdie regulasies hou beperkings vir die landbou-industrie, en spesifiek die familieboer in, wat kommerwekkend vir die publiek moet wees.
Die verwagtinge wat deur Swart Ekonomiese Bemagtiging (SEB) geskep word, beperk die landbousektor se groei en volhoubaarheid. Regulasies in ‘n poging om vooruitgang te probeer bewerkstellig, het ‘n beduidende impak op die landbousektor in Suid-Afrika. Dit word nie net op een area afgedwing nie, maar van grondbesit en chemikalieë gebruik, tot waterbestuur, ondersteuning, subsidies en dierewelsyn om maar net ‘n paar te noem.
“Landbou in Suid-Afrika het ‘n sterk geskiedenis wat vandag steeds deur familieboerderye se sukses ondersteun word. Dit is hierdie boerderye wat vandag nog deel is van die landbousektor se enorme bydrae tot die sukses van Suid-Afrika se Bruto binnelandse produk (BBP). Dit is ook hierdie boerderye wat funksioneer as kommersiële landbou wat verseker dat daar kos op die tafels van verbruikers is. Die onlangse herpublisering van regulasies oor die uitvoer van sommige landbouprodukte waar SEB vereistes steeds een van die kriterias bly het net weer die kortsigtigheid van die regering beklemtoon,” sê mnr. Bennie van Zyl, TLU SA Hoofbestuurder.
Daar is ongeveer 37 000 kommersiële boere waarvan ‘n klein gedeelte uitvoer en tans vir ons land kosbare buitelandse valuta verdien. Met meer as 60 miljoen inwoners in die land is die vraag egter hoeveel mense regtig deur SEB bemagtig kan word. Bestaande kommersiële landbouers worstel om al die lyne bymekaar te hou om nie verdere eienaarskap in die huidige omstandighede in Suid-Afrika af te staan nie, selfs al is dit teen vergoeding.
SEB en ander regulasies is deur die ANC geïmplementeer om kwansuis volhoubaarheid, voedselsekerheid en sosiale gelykheid te bevorder, maar die swak en ondeurdagte uitvoering daarvan het groot leemtes geskep wat die winsgewendheid en mededingendheid van die landbousektor aanhoudend negatief beïnvloed. Die landbousektor se volhoubaarheid en voedselsekerheid is veronderstel om die regering se hoofprioriteite te wees in pleks van die volharding van ‘n beleidsrigting wat geen voorspoed tot gevolg het nie.
Foto: Elaine Casap | Unsplash
