TLU SA neem met groot kommer kennis van die toenemende aantal mynbouaansoeke wat op landbougrond gerig is. Hierdie situasie vereis onmiddellike aandag van die regering om die negatiewe impak op die omgewing en die landbousektor te voorkom.
In Julie 2021 het President Cyril Ramaphosa die Presidensiële Klimaatkommissie in werking gestel, met die doel om die regering te adviseer oor die pad na ‘n laekoolstof-ekonomie en ‘n klimaatbestande samelewing. Hierdie kommissie is ‘n gevolg van die Parys-ooreenkoms, wat onder Suid-Afrika se leierskap by COP17 ontwikkel is. Die Parys-ooreenkoms is Suid-Afrika se verbintenis om klimaatsverandering aan te spreek.
Een van die voorstelle van die kommissie was om emissies te verlaag deur steenkoolkragstasies te ontmantel en die investering in hernubare energie te verhoog. Die regering se aanvaarding van nuwe steenkoolmynbouaansoeke is in stryd met hierdie verbintenis en bedreig die land se voedselproduksie en kleinboere.
Die Grondwet beskerm elkeen se reg op ‘n omgewing wat nie skadelik is vir hul gesondheid nie. Gevallestudies regoor die wêreld toon hoe mynbou die toestande vernietig wat noodsaaklik is vir ‘n gesonde en produktiewe landbou. Gemeenskappe getuig van veevrektes, grondbesoedeling, suur waterbronne, verwoesting van landbougrond en gedwonge verskuiwings. Werkskeppingsbeloftes deur mynbouprojekte is dikwels oordrewe en kortstondig, met die voordele wat net ‘n klein groepie bevoordeel. Die uitwerking van mynbou strek verder as net die mynterrein, met langtermyn besoedeling wat gebiede en gemeenskappe bly teister.
In die hofsaak van Baleni en Andere v Regional Manager Eastern Cape Department of Mineral Resources op 11 September 2020, is bevestig dat gemeenskappe die reg het om “nee” te sê vir voorgestelde mynbouprojekte wat hul belange bedreig. Die hof het beslis dat mynbouregte nie toegestaan kan word sonder die volle en ingeligte toestemming van die gemeenskap nie. Die regering moet ag slaan op die stem van inwoners waar ontwikkeling nie tot voordeel van die gemeenskap is nie. Mense kan nie steenkool eet nie, en landbougrond is noodsaaklik vir voedselproduksie.
Gedurende Desember 2020 het die departement van landbou, hervorming en landelike ontwikkeling die wetsontwerp op die bewaring en ontwikkeling van landbougrond ingestel. Hierdie wetsontwerp beoog om landbougrond teen nie-landbougebruik te beskerm en die bewaring van hoë potensiaal landbougrond te verseker. TLU SA doen ‘n beroep op die minister van landbou, John Steenhuisen, om dringend landbougrond as beskermde areas te verklaar om dit teen vernietigende mynbouaansoeke te verskans.
LEES OOK: TLU SA se Handves vir die Beskerming van Privaat Eiendomsreg
TLU SA vra die regering om onmiddellik op te tree teen onwettige mynbouaktiwiteite wat die omgewing en hulpbronne van die land vernietig. Herhaalde versoeke en klagtes aan die departement van minerale sake, departement van omgewingsake, departement van water en sanitasie, en die Groen Skerpioene het min tot geen positiewe reaksie gelewer nie. Afrika ly reeds onder hongersnood, en regerings gaan steeds roekeloos om met hulpbronne.
Die departement van minerale sake keur tans aansoeke goed wat net aan minimum vereistes voldoen. Daar moet met groter oorleg en verantwoordelikheid na aansoeke gekyk word. Die regering moet transformasie en bevoordeling van minderbevoorregtes opsy skuif en die belange van die land en sy inwoners prioritiseer.
‘n Nasionale SAPD-taakspan is reeds aangestel om onwettige mynbedrywighede te ondersoek, wat die omvang van die probleem bevestig.
TLU SA bly toegewyd aan die bewaring van ons landbougrond en die beskerming van ons gemeenskappe teen die skadelike impak van onbeheerste mynbou.
VIR MEDIANAVRAE:
Erika Helm