Die landboubedryf is steeds een van die sektore wat keer op keer groei wys wanneer dit kom by indiensneming van werknemers. Dit, afgesien van uitdagings soos die minimum loon en wanpersepsies oor die werksverhouding tussen boere en plaaswerkers.
StatsSA se werksmag opname vir die eerste kwartaal van 2023 wys dat werkloosheid steeds uitermatig hoog is met 21,1 miljoen mense wat nie werk het of aktief daarvoor soek nie. Landbou het egter weer ‘n toename in indiensneming getoon, en verskaf aan ongeveer 888 000 mense werk.
“Die landboubedryf kan natuurlik baie meer vir werkverskaffing in die land beteken as dit nie vir onrealistiese arbeidswetgewing was nie,” sê Bennie van Zyl, hoofbestuurder van TLU SA. “Die idealistiese minimum loon is eintlik net fopdossery. Dit maak miskien ‘n paar mense in die land se lewens effens beter, maar vir die meerderheid veroorsaak dit ‘n verlies aan werk. Boere, as die werkgewers, moet vir wins boer om te bly voortbestaan. As die loonrekening te hoog raak, moet daar na ander maniere gekyk word om volhoubaarheid te verseker, soos byvoorbeeld meganisasie, tot die nadeel van werkverskaffing. Landbou se verantwoordelikheid lê by produktiwiteit.”
Die groei van indiensneming in die landboubedryf druis dan ook loodreg in teen leuens oor die kwansuise swak verhouding tussen boere en plaaswerkers en stellings soos dié wat COSATU onlangs oor boere gemaak het.
“Landbou het seker een van die beste en gesondste verhoudings tussen werknemer en werkgewer in enige ekonomiese sektor omdat hulle so op mekaar aangewese is,” sê Van Zyl. “Die dilemma is dat ‘n boer net so ver kan gaan met ‘n loonrekening voordat winsgewendheid in die gedrang kom. Dit is nie noodwendig die boer se keuse nie, maar word deur wetgewing afgedwing.
“As die minimum loon deur die markte gereguleer word, sal nie net die landbousektor nie, maar ook al die ander bedrywe in Suid-Afrika ‘n baie groter bydra kan maak tot werkverskaffing. Maar nou moet werksoekers eerder staatmaak op staatstoelaes – heelwat laer as die minimum loon – wat die ekonomie tap en nie volhoubaar is nie.”
Volg hierdie skakel om die georganiseerde landboubedryf in Suid-Afrika te ondersteun en voedselproduksie te verseker.
